Στο σώμα μας υπάρχουν δύο βασικές μορφές λιπώδους ιστού, ο «λευκός» (White Fat tissue – WAT) και ο «φαιός» ή «καφές» (Brown Fat Tissue – BAT).
Ο λευκός λιπώδης ιστός, που βρίσκεται κάτω από το δέρμα (υποδόριος) αλλά και στα σπλάχνα (σπλαχνικός), χρησιμεύει πρωτίστως για την αποθήκευση ενέργειας και αυξάνεται όταν προσλαμβάνουμε πιο πολλές θερμίδες από όσες χρειαζόμαστε, ενώ, ο καφές λιπώδης ιστόςβρίσκεται στο πάνω μέρος του θώρακα πάνω από την κλείδα και κατά μήκος της σπονδυλικής στήλης και έχει την ιδιότητα να παράγει θερμότητα, όταν πέφτει η θερμοκρασία του σώματός μας. Η διαδικασία αυτή φαίνεται ότι έχει ευεργετικές ιδιότητες για τη υγεία μας γιατί προκαλείμεγάλη αύξηση του μεταβολισμού. Το καφέ λίπος επιβεβαιώθηκε ότι υπάρχει στους ενήλικες ανθρώπους μόλις το 2009.
Ο λευκός λιπώδης ιστός, που βρίσκεται κάτω από το δέρμα (υποδόριος) αλλά και στα σπλάχνα (σπλαχνικός), χρησιμεύει πρωτίστως για την αποθήκευση ενέργειας και αυξάνεται όταν προσλαμβάνουμε πιο πολλές θερμίδες από όσες χρειαζόμαστε, ενώ, ο καφές λιπώδης ιστόςβρίσκεται στο πάνω μέρος του θώρακα πάνω από την κλείδα και κατά μήκος της σπονδυλικής στήλης και έχει την ιδιότητα να παράγει θερμότητα, όταν πέφτει η θερμοκρασία του σώματός μας. Η διαδικασία αυτή φαίνεται ότι έχει ευεργετικές ιδιότητες για τη υγεία μας γιατί προκαλείμεγάλη αύξηση του μεταβολισμού. Το καφέ λίπος επιβεβαιώθηκε ότι υπάρχει στους ενήλικες ανθρώπους μόλις το 2009.
Ερευνητές της ιατρικής σχολής του Πανεπιστημίου του Τέξας Health Science Center στο Χιούστον (UTHealth) μελετούν το καφέ λίπος με στόχο την καταπολέμηση της παχυσαρκίας. Αυτή τη στιγμή, είναι δύσκολο για τους ερευνητές να εντοπίσουν τα κύτταρα του καφέ λίπους σε μοριακό επίπεδο, γεγονός το οποίο παρεμποδίζει τις προσπάθειες τους για την αντιμετώπιση της παχυσαρκίας. Για να αντιμετωπίσουν αυτό το πρόβλημα, οι επιστήμονες ανέπτυξαν μια μέθοδο ανίχνευσης του καφέ λίπους, η οποία λειτούργησε σε πειραματόζωα. Πρόκειται για ένα πεπτίδιο-ανιχνευτή το οποίο προσκολλάται στο αγγειακό ενδοθήλιο του καφέ λίπους. Η απόδειξη της μελέτης αυτής δημοσιεύτηκε στις 18 Σεπτεμβρίου 2013 στο Nature Communications.
Ο Mikhail Kolonin, Ph.D., που είναι ο κύριος συγγραφέας της μελέτης και διακεκριμένος καθηγητής στο Ινστιτούτο Μοριακής Ιατρικής του Πανεπιστημίου του Texas, σε ομιλία του μας παρουσίασε ένα πεπτίδιο- ανιχνευτή που αποτελείται από μία σειρά αμινοξέων, χορηγείται ενδοφλεβίως, «εστιάζει την προσοχή του» στο καφέ λίπος και μπορεί να χρησιμοποιηθεί στον εντοπισμό του συγκεκριμένου λιπώδη ιστού σε ολόκληρο το σώμα ποντικιών (πειραματόζωα).
Οι ερευνητές δεν γνωρίζουν ακόμη την αναλογία του καφέ και λευκού λίπους στους ενήλικες, αλλά μόνο τη παρουσία τους. Αν αυτή η στρατηγική ανίχνευσης του καφέ λίπους αποδειχτεί αποτελεσματική σε κλινικές δοκιμές, θα επιτρέψει στους γιατρούς να προσαρμόσουν τις θεραπείες τους με κριτήριο την αναλογία του καφέ και λευκού λίπους στο σώμα των ασθενών τους. Περεταίρω, θα μπορούσε να βοηθήσει στην παρακολούθηση της πορείας του καφέ λίπους μέσω των προοπτικών θεραπειών.
Επιπλέον επισήμανε ότι αυτή είναι η πρώτη στοχευμένη προσέγγιση για την ανίχνευση του καφέ λίπους.
Επιπλέον επισήμανε ότι αυτή είναι η πρώτη στοχευμένη προσέγγιση για την ανίχνευση του καφέ λίπους.
Ο Mikhail Kolonin συνεργάστηκε με την ερευνήτρια Eva Sevick-Muraca, Ph.D., για να δημιουργήσει έναν εξειδικευμένο υπέρυθρο ανιχνευτή φθορισμού, ο οποίος συνδέεται με τον καφέ λιπώδη ιστό και εκπέμπει μικρές ποσότητες φωτός που διαπερνούν το δέρμα και καταγράφεται από εξαιρετικά ευαίσθητες κάμερες.
Τα λιποκύτταρα του καφέ λίπους μοιάζουν με τα μυϊκά κύτταρα, διαθέτουν πολλά και μεγάλα μιτοχόνδρια, τα οποία καίνε κυρίως λίπος και έχουν πλούσια αγγείωση, πολλαπλά τριχοειδή και άριστη σύνδεση με το νευρικό σύστημα. Ο καφέ λιπώδης ιστόςπροκαλεί την έκλυση θερμότητας μέσω της συνεχούς λειτουργίας της αναπνευστικής αλυσίδας και άρα και της οξειδωτικής φωσφορυλίωσης μέσα στα μιτοχόνδρια των κυττάρων, που έχει ως τελικό αποτέλεσμα τη διάσπαση των λιπαρών οξέων. Δηλαδή κάθε φορά που το σώμα μας χρειάζεται να παραγάγει θερμότητα, το νευρικό σύστημα «διατάζει» αυτόματα τα καφέ λιποκύτταρα να ενεργοποιηθούν και να κάψουν θερμίδες, αυξάνοντας έτσι το μεταβολικό ρυθμό. Αυτή η διαδικασία θερμογένεσης συχνά αποδεικνύεται ζωτικής σημασίας για την επιβίωση των βρεφών. Υπάρχει η σκέψη να εφαρμοστεί και σε ενήλικες προκειμένου να προκληθεί απώλεια βάρους, όμως, οι προσπάθειες φαρμακολογικής ενεργοποίησης της θερμογένεσης δεν έχουν στεφθεί με επιτυχία μέχρι στιγμής.
Τα λιποκύτταρα του καφέ λίπους μοιάζουν με τα μυϊκά κύτταρα, διαθέτουν πολλά και μεγάλα μιτοχόνδρια, τα οποία καίνε κυρίως λίπος και έχουν πλούσια αγγείωση, πολλαπλά τριχοειδή και άριστη σύνδεση με το νευρικό σύστημα. Ο καφέ λιπώδης ιστόςπροκαλεί την έκλυση θερμότητας μέσω της συνεχούς λειτουργίας της αναπνευστικής αλυσίδας και άρα και της οξειδωτικής φωσφορυλίωσης μέσα στα μιτοχόνδρια των κυττάρων, που έχει ως τελικό αποτέλεσμα τη διάσπαση των λιπαρών οξέων. Δηλαδή κάθε φορά που το σώμα μας χρειάζεται να παραγάγει θερμότητα, το νευρικό σύστημα «διατάζει» αυτόματα τα καφέ λιποκύτταρα να ενεργοποιηθούν και να κάψουν θερμίδες, αυξάνοντας έτσι το μεταβολικό ρυθμό. Αυτή η διαδικασία θερμογένεσης συχνά αποδεικνύεται ζωτικής σημασίας για την επιβίωση των βρεφών. Υπάρχει η σκέψη να εφαρμοστεί και σε ενήλικες προκειμένου να προκληθεί απώλεια βάρους, όμως, οι προσπάθειες φαρμακολογικής ενεργοποίησης της θερμογένεσης δεν έχουν στεφθεί με επιτυχία μέχρι στιγμής.
Οι γυναίκες διαθέτουν αναλογικά περισσότερο καφέ λίπος απ’ ό,τι οι άνδρες, επειδή διαθέτουν περισσότερο ολικό σωματικό λίπος. Το ίδιο και οι αδύνατοι έναντι των παχύσαρκων, αν και η αιτία γι’ αυτό δεν έχει αποσαφηνιστεί ακόμα. Το περισσότερο καφέ λίπος, όμως, το διαθέτουν βρέφη, νήπια και μικρά παιδιά, καθώς από την εφηβεία και μετά η ποσότητά του στο σώμα αρχίζει να μειώνεται.
Τους επόμενους μήνες θα διεξαχθεί στα Τρίκαλα μια πρωτότυπη επιστημονική έρευνα για το "καφέ λίπος"με την κωδική ονομασία “BATMAN” από τα αρχικά του «Brown Adipose Tissue of MAN» δηλαδή «ο φαιός λιπώδης ιστός του ανθρώπου». Η έρευνα διοργανώνεται από το ΤΕΦΑΑ του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας σε συνεργασία με το Εργαστήριο Περιβαλλοντικής Φυσιολογίας FAME Lab του Εθνικού Κέντρου Έρευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης και το Πανεπιστήμιο του Wolverhampton από το Ηνωμένο Βασίλειο.
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου